Amsterdam, 8 juni 2024

Beste vriend en nieuwsvolger van Comité Schone Lucht,

Terwijl in Den Haag, achter gesloten deuren, het aanstaande ultrarechtse kabinet zijn ministerposten verdeeld, gingen we deze week naar de stembus voor Brussel. Wel of niet stemmen en op wie? Voor aanscherping van Klimaat – en Natuurbeleid maakt het zeker uit wie de grootste wordt. We houden onze adem in.

Want Europa houdt ervan om positieve signalen te geven over zijn toenemende aandeel hernieuwbare energie om de CO2-uitstoot terug te dringen. Zo is in de afgelopen jaren wel gebleken. Maar tot 40% van de ‘hernieuwbare energie’ in Europa wordt momenteel nog steeds verkregen door het grootschalig verbranden van hout.

In deze nieuwsbrief de volgende onderwerpen:

  1. Onze publicatie van de handleiding ‘Verstandiger met hout’ dat we schreven ism Fern (EU)[1]  en ClientEarth[2] ;
  2. De ‘positief klinkende passage’ over biomassa in het hoofdlijnenakkoord van de nieuwe regering[3]. Maar is het ook positief? Onze reactie.
  3. Reactie van de minister op de recent, aangenomen motie door de Tweede Kamer ‘Ontmoediging van en geen verstrekken subsidie voor import houtpellets’[4] en onze reactie;
  4. Nieuwe reactie van Vattenfall-Zweden-Hoofdkwartier op onze nieuwe vragen over onder meer de status van de geplande biomassacentrale in Diemen.

[1]  https://www.fern.org/
[2] https://www.linkedin.com/company/clientearth/
[3] https://www.kabinetsformatie2023.nl/documenten/publicaties/2024/05/16/hoofdlijnenakkoord-tussen-de-fracties-van-pvv-vvd-nsc-en-bbb
[4] https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/moties/detail?id=2024Z06923&did=2024D15962

1  Nieuwe publicatie: Verstandiger met Hout | Wiser with Wood

In de afgelopen maanden schreven wij samen met Fern en ClientEarth een handleiding voor beleidsmakers en politiek, getiteld: Verstandiger met Hout (Wiser with Wood). De handleiding is bedoeld voor de vertaling en implementatie van de herziene Europese Richtlijn ‘hernieuwbare energie’ (RED3|2023) naar Nederlandse wetgeving. Dit met als belangrijkste doelstelling een richtlijn voor betere bescherming van klimaat, bossen, biodiversiteit en luchtkwaliteit te bewerkstelligen, ten gunste van de gezondheid van mens, dier en natuur. In de handleiding geven we oplossingen om klimaat, bossen, biodiversiteit en luchtkwaliteit te beschermen en te verbeteren op basis van de problematiek ontstaan door het EU-beleid voor biomassa in het afgelopen decennium.

Daarnaast worden aanbevelingen gedaan om de biomassa-sector te helpen bij de transitie van laagwaardige toepassingen van hout (houtverbranding voor energie) naar hoogwaardig gebruik (vastlegging van koolstof) en de inzet van het cascadeprincipe hierbij, conform het Nederlandse SER advies (2020).

De manier waarop biomassa-energie nu is gereguleerd, ook in de nieuwe EU richtlijn (RED III), moet sterk worden verbeterd op alle relevante niveaus van de besluitvorming. Lidstaten hebben binnen deze richtlijn, hiervoor expliciet de mogelijkheid gekregen. Zij dienen deze ruimte te pakken. Lees onze aanbiedingsbrief die we stuurden naar de minister.

Lees de handleiding: “Verstandiger met hout”

2   Onze reactie op het hoofdlijnenakkoord van aanstaande regering

Op 16  mei jl is het Hoofdlijnenakkoord van de aanstaande ultrarechtse regering (PVV, NSC, VVD, BBB) verschenen. Regeringsinzet op onder meer cultuur, educatie en natuur komt te vervallen (maatregelen behoud natuurgebieden en stikstofaanpak vervallen). Doelen voor biodiversiteit, water- en luchtkwaliteit worden niet gehaald.

De positief klinkende passage:
”Er wordt zo snel mogelijk gestopt met het subsidiëren van bio-energie gecombineerd met CO2-opvang en opslag (BECCS) en biomassacentrales, conform het eerder afgesproken afbouwpad.” (H.5 over energietransitie, leveringszekerheid en klimaatadaptie)

Klinkt goed maar feitelijk een herhaling van zetten en kopie van voorgaande akkoorden. Sinds de SER in 2020 het kabinet adviseerde z.s.m. te stoppen met biomassaverbranding wordt de zin proforma herhaald.

Let daarbij vooral op de zinssnede: ‘conform het afbouwpad’!
Minister Jetten heeft het afbouwpad al opgeheven met stopzetting van nieuwe biomassasubsidies in 2022. Belangrijke vraag die gesteld moet worden: aan welk afbouwpad wordt hier gerefereerd? Een afbouwpad is ongedefinieerd en kan ook 5 of 25 jaar betekenen. De bestaande biomassasubsidies (reeds toegezegd) lopen voorlopig 5-12 jaar door.

Opvallend verder is dat de investering in hernieuwbare energie omlaag gaat. Hierdoor blijft de status van biomassa actueel. Volgens Comité Schone Lucht kan de aanstaande regering haar voornemen, in tegenstelling tot voorgaande kabinetten, wel meteen concreet maken met de nieuwe subsidieronde voor hernieuwbare energie (SDE++) in september 2024.

Nieuwe subsidies voor warmtenetten en kastuinbouw worden sinds 2022 niet meer gegeven. Biomassasubsidies voor industriële warmte nog wel. Maar ook de bestaande subsidies voor biomassacentrales en voor verbranding van houtpellets in kolencentrales kunnen per meteen worden stopgezet. Dit zelfde geldt voor de nieuwe subsidies (SDE++) voor CO2-afvang en -opslag (CCS) bij biomassa- en kolencentrales. Plannen waarmee RWE hoopt toch door te gaan met grootschalige biomassa plus CCS (BECCS) in 2030. Ook een aantal kamerfracties hebben de regering gevraagd hiervan af te zien. De minister heeft beloofd voor de zomer met antwoorden te komen. Blijf ons volgen, wij houden het in de gaten!

3  Minister reageert: van kastje naar de muur?

In april is met driekwart van de stemmen de motie ‘Sterke ontmoediging import van houtige biomassa uit het buitenland en geen verstrekking nieuwe subsidies hiervoor’ aangenomen in de Tweede Kamer. In zijn reactie stelt de minister dat de motie vanwege afspraken over wereldhandel (WTO) niet uitvoerbaar zijn. Wel geeft hij aan de zorgen in de Kamer en samenleving over biomassa te begrijpen. Als de minister meent wat hij zegt dan kan hij, volgens Comité Schone Lucht, de zorgen wegnemen met een drastische koerswijziging. We helpen de minister met een drietal maatregelen:

A. per onmiddellijk stoppen met de stimuleringsmaatregelen (SDE) voor biomassa-energie, ook de reeds vergunde subsidies. Compenseer laatstgenoemde categorie energiebedrijven;

B. stimuleer bedrijven om in te zetten op hoogwaardige toepassingen van hout, conform het SER advies (2020);

C. investeer op nationaal en regionaal niveau in educatie omtrent bewustwording (industrie en samenleving) en het belang van energiebesparing in combinatie met herstel, bescherming en uitbreiding van onze belangrijkste natuurlijke bronnen: bossen en biodiversiteit.

4  Vattenfall houdt kaken op elkaar

In haar schriftelijke antwoorden op de vragen die door Comité Schone Lucht

zijn gesteld tijdens de aandeelhoudersvergadering, weigerde het energiebedrijf in te gaan. Comité Schone Lucht vroeg Vattenfall of en wanneer ze de biomassaplannen voor Diemen intrekt, nu de hoogste rechter (Raad van State) van Nederland de omgevingsvergunning heeft vernietigd (augustus 2023) en daarmee de voorwaarden om in aanmerking te komen voor € 395 miljoen overheidssubsidie zijn komen te vervallen. Het is nu bijna een jaar doodstil. Volgens Vattenfall staat het plan in de ijskast maar de samenleving wil duidelijkheid. De subsidie blijft onbenut op de plank liggen. Tijd voor klare taal?

We zullen Vattenfall blijven bevragen en gaan ondertussen door met ons beroep tegen de staat mbt de opnieuw toegekende subsidies van € 395 miljoen aan Vattenfall.

Blijf ons volgen!

Doe mee en ondersteun ons werk voor schone lucht!

Al deze ontwikkelingen vragen om actie. Actie via nieuwe voorlichtingscampagnes, manifestaties, straatacties ism wetenschap en bezorgde burgers maar ook nieuwe juridische procedures, zoals we die ook tegen Vattenfall en RWE zijn gestart.

Hiervoor kunnen we je hulp goed gebruiken. Comité Schone Lucht wordt niet gesponsord door de Postcodeloterij, overheid, etc. en wil dat ook niet. We opereren onafhankelijk, vanuit een belang en een doel, namelijk: naar schone lucht als grondrecht en de bescherming en uitbreiding van bossen & biodiversiteit, en dus tegen de biomassa-industrie.

Doe mee en alvast bedankt voor je steun! 🌳

Klik hier om te doneren

De Stichting Comité Schone Lucht heeft ANBI status. Mocht het voor je belangrijk zijn dat je jouw gift aan de stichting kunt aftrekken van de belasting, dan kun je ons ook steunen door middel van een speciaal formulier van de belastingdienst. Meer informatie vindt u hier.

We stellen je support en bijdrage zeer op prijs.

Veel dank voor je support en ondersteuning
Maarten en Fenna namens het team Comité Schone Lucht

PS
Alle expertise is welkom!
Meld je aan, stuur ons een mail en volg ons voor de laatste ontwikkelingen!
Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Contact voor de pers:

Fenna Swart | Voorzitter Comite Schone Lucht (Clean Air Committee) |

T. +31 (06) 415 14330 | fenna@comiteschonelucht.nl | www.comiteschonelucht.nl