Comité Schone Lucht NL, mede namens Biofuelwatch VK
Aan: NEa, Nederlandse Emissieautoriteit. ************, ************,
************ en ************
CC: ************, ************ en ************, ministerie KGG
Betreft: Belangrijkste uitgangspunten Toezichtsonderzoek NEa inzake handhavingsonderzoek
Maleisische houtpellets van Comité Schone Lucht en Biofuelwatch
Datum: Amsterdam, 17 juli 2025

Beste ************ en ************, ************ en ************,
CC ************, ************ en ************,

Dank voor het gesprek van afgelopen dinsdagmiddag 15 juli naar aanleiding van ons ingediende handhavingsverzoek inzake Maleisische houtpellets voor energiebedrijf RWE1. In het gesprek hebben we, mede op uw verzoek, gesproken over uitgangspunten die volgens Comité Schone Lucht en Biofuelwatch in het Toezichtsonderzoek van de NEa dienen worden te betrokken. In overleg met onze onderzoekspartner Biofuelwatch (VK) hebben we ter bevestiging de belangrijkste uitgangspunten op een rij gezet. Volgende zes punten dienen, wat ons betreft, uw primaire en nauwgezette aandacht in het onderzoek.

  1. Controleren en rapporteren welke houtpelletfabrieken (namen en locaties) de Maleisische houtpellets aan RWE hebben geleverd;
  2. Controleren, beoordelen en rapporteren van het door ons geleverde bewijs met betrekking tot de niet-naleving van de van toepassing zijnde Nederlandse duurzaamheidsnormen voor biomassa (evidence-compliance);
  3. Evalueren en rapporteren over de bredere problematiek rondom certificeerder MTCS. Certificeerder MTCS is eerder bekritiseerd door adviesorgaan van de Nederlandse overheid (TPAC)2. MTCS is de onderliggende certificeerder van de betreffende Maleisische houtpellets;
  4. Evalueren en rapporteren over de functionaliteit en geclaimde onafhankelijkheid van de gehanteerde aanpak, rekening gehouden met feit dat SBP de certificering van elk PEFC-lid (inclusief certificeerder MTCS) als enige bewijs van naleving gebruikt zonder aanvullende onafhankelijke inspectieorganisatie. Hierbij in aanmerking genomen dat SBP door hierboven beschreven handelswijze hout gecertificeerd heeft dat niet voldoet aan de gestelde Nederlandse duurzaamheidscriteria;
  5. Controleren en rapporteren met betrekking tot de herkomstgebieden van het hout dat in zagerijen is verwerkt waarbij het zogenoemde resthout wordt verwerkt tot houtpellets. Dit houdt in: het traceren van de oorspronkelijke winningsgebieden (tot detailniveau; eigenaarschap, gebied en locatiecoördinaten ) van het hout voor de zagerijen (indien ‘resthout’ van zagerijen voor houtpellets wordt gebruikt) en van al het andere hout dat voor de productie van houtpellets is en wordt gebruikt vanaf 01012023 tot heden. Zie ook hiervoor het eerdere Somo-onderzoek3 (2021) en het daaropvolgende Toetsingsonderzoek van de NEa4 (2022) waarbij het herleiden van winningsgebieden van hout voor de productie van houtpellets een centrale vraag was. Het traceren van hout in elke schakel van de gehele keten is hierbij dus expliciet van belang;
  6. Van cruciaal belang hierbij is gezien de fraudegevoeligheid van een papieren boekhouding, dat deskresearch alleen niet volstaat. Om goed beeld te krijgen van de aard en omvang van de gerapporteerde misstanden in de keten, dient ook ter plekke – dat wil zeggen op locatie in Maleisie – inspectie plaats te vinden. Dit type (toetsings)onderzoek vergt inspectie op locatie van de winningsgebieden van het geoogste hout. Zowel het PBL-onderzoek ‘Joint Fact Finding Biomassa’ (dd 8 mei 2020)5 als het Toetsingsonderzoek van de NEa inzake het Somo-rapport ‘Woodpellet damage’ (dd 7 juli 2021)6 zijn eerder door ons in pers en media bekritiseerd vanwege het achterwege laten van inspectie in de winningsgebieden zelf. Het onderwerp van inspectie op locatie in de bronlanden zelf, in plaats van het volstaan met deskresearch (bureauonderzoek), is om deze reden een blijvend en essentieel punt van aandacht.

Ter toelichting

Zie in bovenstaand kader ook de oproep van Both Ends (ook in het handhavingsonderzoek benoemd): ‘Nederlandse overheid wil onderzoek naar Maleisische houtcertificering’7.

Zie in bovenstaand kader ook de reactie van Somo op het onderzoek van de NEa inzake de duurzaamheid van Estse houtpellets van de houtpelletproducent Granuul Invest8. SOMO is van mening dat het betreffende NEa-onderzoek om een aantal redenen tekort is geschoten, onder meer omdat:

  • het volledig gebaseerd is op desk research terwijl veldonderzoek (dat de basis vormt voor het SOMO-onderzoek) vereist is;
  • het NEa-onderzoek zich richt voornamelijk richt op de voorbeelden uit het SOMO-rapport die illustratief zijn voor grotere problemen waar NEa verder aan voorbij gaat;
  • de NEa voor haar beoordeling zwaar leunt op de standpunten van actoren die er belang bij hebben de status quo te handhaven, zoals houtpelletproducenten en overheidsinspectiediensten.

Wij verzoeken de NEa de bovengenoemde oproep van Both Ends en de reactie van SOMO te betrekken bij de opzet en de uitvoering van uw Toezichtsonderzoek.

Graag zien we uw reactie tegemoet alsmede een ontvangstbevestiging.

Hoogachtend,

Fenna Swart en Maarten Visschers
Comité Schone Lucht, NL

Almuth Ernsting
Biofuelwatch, VK

  1. https://comiteschonelucht.nl/handhavingsverzoek-van-comite-schone-lucht-biofuelwatch-mbt-rwe/ ↩︎
  2. Advies (6 oktober 2023) Nederlandse TPAC (Timber Procurement Assessment Committee oftewel Toetsingscommissie Inkoop Hout) aan Nederlandse overheid inzake certificeerder MTCS (Malaysian Timber Certification System): https://open.overheid.nl/documenten/e99d9aa7-38e0-4214-bad1-191a54e23aff/file . ↩︎
  3. https://www.somo.nl/wood-pellet-damage/ ↩︎
  4. https://www.somo.nl/faulty-nea-investigation-into-unsustainable-wood-pellet-production/ ↩︎
  5. https://www.pbl.nl/actueel/nieuws/pbl-studie-opmaat-naar-duurzaamheidskader-biomassa. De directie van het PBL (dhr Mommaas) heeft destijds aangegeven dat bij deze studie geen geld meer over was voor onderzoek naar ecologische effecten in winningsgebieden. ↩︎
  6. https://www.somo.nl/wood-pellet-damage/ ↩︎
  7. https://www.bothends.org/en/Whats-new/Press/Dutch-government-calls-for-investigation-into-Malaysian-timber-certification/ (dd 4 maart 2024) ↩︎
  8. https://www.somo.nl/nl/gebrekkig-nea-onderzoek-naar-onduurzame-houtpelletproductie ↩︎