Oproep aan Minister Jetten mbt impasse in onderhandelingen over het verbranden van bossen voor hernieuwbare energie in de RED

Geachte Minister Jetten,

Zoals u weet, is er een impasse over het verbranden van bosbiomassa in de lopende onderhandelingen (trilogen) over de Richtlijn hernieuwbare energie (RED). Van belang is dat de Raad haar huidige standpunt verschuift naar het wetenschappelijk onderbouwde standpunt van het Europees parlement. Het Europees parlement heeft de negatieve effecten van het verbranden van bosbiomassa op ons klimaat en de biodiversiteit op een relatief betere manier beoordeeld. De Raad dient daarom te stoppen met stimuleringsmaatregelen voor het verbranden van bosbiomassa.

Wij geven u hiervoor onder meer de onderstaande argumenten. Daarbij brengen wij het recente internationale onderzoek van ICIJ (Internationaal Consortium van Onderzoeksjournalisten) onder uw aandacht.

1. Het blootleggen van wijdverbreide mislukking van Europese duurzaamheidscriteria
Een internationaal journalistenonderzoek – Deforestation Inc. – heeft het falen van de certificering van hout en houtpellets in de EU onder de huidige aanpak aan het licht gebracht. Onderzoek door 140 leden van het International Consortium of Investigative Journalists ICIJ heeft blootgelegd op welke manier groene labels en duurzaamheidscriteria die bedoeld zijn om de naleving van EU-wetgeving, zoals de RED, te certificeren, in de praktijk zorgen voor greenwashing van onduurzame bosbouwpraktijken. Dit resulteert in illegale houtkap voor de productie van hout en houtpellets, en vernietiging van bossen in de EU en wereldwijd, onder de noemer van klimaatmaatregelen.

2. Het falen van de “risicogebaseerde benadering” in de RED
De bevindingen van de journalisten tonen aan dat duurzaamheidscriteria en het standpunt van de Raad voor een “risicogebaseerde benadering” in de RED eenvoudigweg niet werken en de bossen en Natura2000-gebieden in de EU niet beschermen. Te beschermen gebieden moeten concreet worden aangewezen. Er zijn duidelijke en verregaande restricties noodzakelijk tegen het schadelijk gebruik van bosbiomassa voor biomassaverbranding. Een eenduidige definitie voor primaire bosbiomassa moet daarom worden vastgesteld. Ook om handhaving goed mogelijk te maken. “Duurzaamheidscriteria” die de status quo van bosvernietiging behartigen cq versterken, dienen niet te worden aangenomen.

Lees hier enkele (Nederlandse) mediaberichten:
Hele bossen worden gekapt en toch heet dat duurzaam. 3 maart 2023, NRC.
Bos in klimaatcrisis: verbranden of beschermen. 2 maart 2023, WDR1 Monitor.
Rechter zet streep door biomassacentrale Sabic. 15 februari 2023, Financieel Dagblad.
Uit nieuw rapport blijkt dat Nederlandse duurzaamheidscriteria onrechtmatig zijn. 11 februari 2023, Energy in Demand.

3. Voorstel voorzitter Zweden beschermt bossen niet
De Raad blokkeert onderhandelingen over het standpunt van het Parlement om stimuleringsmaatregelen voor het verbranden van bossen voor energie stop te zetten. Het voorstel van EU-voorzitter Zweden in de trialogen over de RED zorgt er voor dat de huidige gang van zaken blijft gehandhaafd. De huidige praktijk is gebaseerd op duurzaamheidscriteria die niet werken. Deze criteria laten bossen onbeschermd tegen de economische belangen van houtkap voor brandstof. Ze zijn rechtstreeks in strijd zijn met de klimaat- en biodiversiteitsdoelstellingen van de EU, onder meer doordat deze criteria de koolstofopslag in bossen verkleinen.

4. Wetenschap oneens met Raad
Wetenschappers zijn het niet eens met de Raad. Zij hebben de Europese leiders schriftelijk verzocht het volgende te doen:
– een einde te maken aan de stimuleringsmaatregelen in de RED om bossen te kappen en te verbranden voor brandstof. Deze stimuleringsmaatregelen leiden in verschillende lidstaten al tot het verlies van vitale koolstofopslag in bossen;
– de wetenschap te respecteren en te volgen. De wetenschap toont aan dat de verbranding van bosbiomassa per eenheid energie méér CO2 dan steenkool uitstoot en daarmee de klimaatverandering juist verergert.

Onze oproep aan minister Jetten
Comité Schone Lucht heeft samen met de Internationale Coalitie ‘Bosbiomassa uit de RED’ naar u een brief gestuurd (dd 23 februari 2023) met de oproep in de Raad te pleiten om de steun voor het verbranden van bossen voor de opwekking van zgn ‘hernieuwbare’ energie te stoppen. Wij hebben u gevraagd om binnen de Europese ministerraad te pleiten voor de bovengenoemde wijzigingen in het voorstel van de EU Raad en om akkoord te gaan met het voorstel van het Europees parlement. Het betreft ondermeer de volgende onderwerpen:

1. Het stoppen van subsidies en stimuleringsmaatregelen (oa nultarief biomassaverbranding in CO2 handel, ETS) voor energie uit primaire houtige biomassa.
2. Het beperken (stellen van een maximum/ cap) en afbouwen van het meetellen van energie uit primaire houtachtige biomassa bij Europese doelstellingen voor hernieuwbare energie.
3. Een eenduidige, wetenschappelijk onderbouwde definitie van primaire houtige biomassa. (zónder uitzonderingen of mazen in de wet).
4. Het toepassen van het cascadeprincipe, dat ervoor zorgt dat hout eerst voor hoogwaardiger toepassingen (zoals constructie- en isolatiemateriaal voor de bouw) wordt gebruikt, door een gedelegeerde wet waardoor alle lidstaten dit principe strikt dienen toe te passen.
5. Het uitsluiten van natuurlijke bossen, oerbossen en wetlands van gebieden waar biomassa wordt gewonnen.
Lees hier de aanbevelingen van Comité Schone Lucht en de Internationale Coalitie voor de onderhandelingen over de revisie van de RED.

Een soortgelijke brief is naar álle ministers van Energie van de Europese Raad gestuurd.

Wij vragen u onze oproep aan alle Europese ministers van Energie te steunen en binnen de Raad er op aan te dringen om het huidige standpunt van de Raad te verschuiven naar het standpunt van het Europees parlement. De Raad dient daarbij te stoppen met het stimuleren van het verbranden van boshout voor de opwekking van bio-energie als zogenaamde hernieuwbare energie.

Graag vernemen wij uw reactie. Met vriendelijke groet,

Fenna Swart, fennaswart25@gmail.com, 06-41514330
Maarten Visschers, info@maartenvisschers.nl, 06-34428154
Comité Schone Lucht, comiteschonelucht.nl