Over ons
Wie is Comite Schone Lucht – Wie zijn wij?
Het Team van Comité Schone Lucht

Drs. Maarten Visschers
Penningsmeester en secretaris

Dr. Fenna Swart
Oprichter en directeur

Joseph Scorsello
Lid van bestuur
Maarten werkt na zijn studie milieuchemie als milieuchemicus bij Arcadis, de Commissie voor de milieu-effectrapportage en Natuur & Milieu Gelderland. Daarbij stonden verbetering van vergunningverlening, milieubescherming en verduurzaming van producten en bedrijfsprocessen centraal. In zijn vrije tijd vertoeft hij graag in natuur en bossen. Dat zijn voor hem grote inspiratiebronnen. Sinds 2019 is Maarten verbonden aan Comite Schone Lucht in de functie van penningsmeester en secretaris
Fenna behaalde een PhD in Educational Sciences aan de Universiteit Utrecht met een proefschrift over taalbewustzijn en de rol van taal in leren en lesgeven. Ze verenigt wetenschappelijke onderbouwing (door publicaties en datagebaseerd onderzoek) met publiek debat, (juridische) acties en grassroots-activisme. Haar achtergrond in taalwetenschap en kunst versterkt haar vermogen om complexe wetenschappelijke inzichten op creatieve wijze toegankelijk te maken voor politiek en groot publiek.
Joseph begon zijn loopbaan na een master in psychologie, met het opzetten van toegankelijke centra voor geestelijke gezondheidszorg en re-integratieprogramma’s voor ex-gedetineerden. Naast zijn maatschappelijke werk hield hij een kleine privépraktijk waar hij ontdekte dat menselijke worstelingen universeel zijn. Zijn werk als beeldend kunstenaar en coach verbreedde zijn inzicht in menselijke groei en zelfsturing.

Reyn Waldram
Programmeur & technische ondersteuning

Dana Rahkim
Webmaster & PR
Comite van Experts – Comite Schone Lucht

Lammert van Raan | NL
Lammert van Raan is campaigner voor Ecocidewetgeving & Klimaatactie, Veranderingsmanager en voormalig lid van de Tweede Kamer

Louise Vet | NL
Prof. dr. Louise Vet is voormalig directeur Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) en Emeritus hoogleraar Evolutionaire Ecologie WUR

Johan Vollenbroek | NL
Johan Vollenbroek is voorzitter van MOB en werd landelijk bekend toen hij bezwaar aantekende tegen het Programma Aanpak Stikstof (PAS) van de Nederlandse overheid.
“Ik ben opgegroeid in Harlingen en de Waddenzee was een gulle vriend. De kwetsbaarheid had ik toen niet zo door, maar het beschermen van kwetsbare belangen tegen het recht van de sterkste werd voor mij de rode draad in mijn politieke loopbaan. Mede daarom sloot ik me al vroeg aan bij de (inter-)nationale beweging die ecocide -het grootschalige vernietigen van de natuur- strafbaar wil stellen en diende in 2023 een wetsvoorstel in als lid van de Tweede Kamer. Gebruik van biomassa heeft inmiddels zo’n grote en destructieve omvang gekregen dat je kan spreken van ecocidale productieketens. Vandaar dat ik ook zo achter Comité Schone Lucht sta. Comité Schone Lucht geeft bossen, biodiversiteit en schone lucht een duidelijke stem en vecht voor hun rechten, een hoopvolle missie die ik van harte help verder te realiseren. “
“Naast mijn wetenschappelijke loopbaan richt ik me op het stimuleren van milieubewustzijn in politiek en samenleving en de bevordering van milieuvriendelijke initiatieven. Hierbij speelt het bewerkstelligen van, en communiceren over ecologie voor duurzame oplossingen – waarbij ecologie en economie niet botsen maar samenwerken – een belangrijke rol. Als we de reeks aan ecologische criseswillen voorkomen, zit er maar één ding op; samenwerken. Want alleen als boeren, wetenschappers, overheden, bedrijven, natuurorganisaties en burgers de handen ineen slaan, kunnen we de biodiversiteit in Nederland (en in de rest van de wereld) herstellen. Comité Schone Lucht heeft een belangrijke stem in het politiekmaatschappelijke debat over klimaat en energie en een leidende rol in het hierbij blijvend agenderen van de schadelijke effecten van biomassa en beccs voor het milieu. Om deze reden adviseer ik als expert biodiversiteit, Comité Schone Lucht graag bij hun werk en het op de agenda houden van het noodzakelijk herstel en bescherming van bossen, biodiversiteit en schone lucht.”
“In Nederland richt ik me op bezwaarprocedures en processen tegen bedrijven die in mijn optiek niet aan milieurichtlijnen voldoen en tegen milieuvergunningen die ten onrechte zijn verleend. Hierbij treed ik ook op namens bewoners- en milieuorganisaties onder meer als deskundige voor stichtingen zoals Comité Schone Lucht. Het werk van Comité Schone Lucht heeft over de jaren heen laten zien dat samenwerking op basis van actie, campagne en juridische procedures goed samengaan, zoals gebleken in het Vattenfall dossier, met het milieu als grote winnaar. Niet alleen beoogd maar ook meer en meer als resultaat.”

Lina Burnelius | Zweden
Lina Burnelius is projectleider & international coördinator Protect the Forest Sweden. Ze zet zich in voor biodiversiteit en klimaat en voor de hervorming van bosbouw naar een ecosysteemgericht meervoudig gebruik binnen planetaire grenzen.

Mary Booth | VS
Mary Booth promoveerde in de ecologie aan de Utah State University, met als specialisatie plantenbiogeochemie en ecofysiologie. Mary's lobbywerk vond haar oorsprong bij de Environmental Working Group, waar ze als senior wetenschapper werkte aan waterkwaliteit.

Almuth Ernsting | VK
Almuth Ernsting is sinds de oprichting in 2006 mededirecteur van Biofuelwatch. Ze doet onderzoek naar verschillende vormen van bio-energie, waaronder houtverbranding voor warmte en stroom, biobrandstoffen voor wegtransport en luchtvaart, biochar en BECCS.

Zoltan Kun | Hongarije
Zoltan Kun studeerde bosbouw en landschapsarchitectuur en is senior adviseur bosbeleid voor de Forest Defenders Alliance, waar hij de Partnership for Policy Integrity vertegenwoordigt. Hij is lid van de IUCN World Commission on Protected Areas en de Commission for Ecosystem Management.
“Ik werk op het gebied van mensenrechten, klimaat en landgebruik en ben meer dan 15 jaar actief in milieuvraagstukken, zowel in Zweden als in het buitenland. Vanuit deze expertise werk ik graag met Comité Schone Lucht om de gezamenlijke interdisciplinaire kennis van klimaat- en natuurimplementatie en politiek beleid, mbt wereldwijde duurzame ontwikkeling, beter op de kaart te zetten. Het beleid, de eisen en de transitie die nodig zijn om landgebruik, energie en bosbouw van morgen te laten passen binnen planetaire grenzen en tegelijkertijd te voldoen aan maatschappelijke behoeften.“
“Als leidinggevende van het Amerikaanse, wetenschappelijke PFPI over de impact van biomassa-energie op broeikasgassen, luchtverontreinigende stoffen en bossen werk ik nauw samen met het Nederlandse Comite Schone Lucht. Uit deze samenwerking is onder meer een belangrijk internationaal netwerk ontstaan waar vanuit we samen met activisten, onderzoekers en beleidsmakers werken aan de bescherming, herstel en uitbreiding van bos en biodiversiteit op wetenschappelijk als beleidsmatig gebied in zowel de VS, EU en Nederland.”
“In mijn huidige werk richt ik me op het ondersteunen van campagnes tegen grootschalige houtverbranding voor energie in verschillende Europese landen. Nederland is een van belangrijkste landen voor wat betreft gesubsidieerde houtimport voor biomassa. De samenwerking met Comité Schone Lucht heeft geleid tot belangrijke paradigmaverschuiving in de samenleving en politiek waarbij biomassa 5 jaar geleden nog werd gezien als klimaatoplossing naar nu, een groot probleem waar we snel mogelijk van af moeten. De samenwerking met Comité Schone Lucht is daarom van cruciaal belang om het tij te keren, niet alleen in Nederland maar ook in Europa en daarbuiten.”
“Als gastonderzoeker ben ik verbonden aan de Universiteit van Leeds en het Wildland Research Institute. Mijn speciale interesse ligt bij het beheer van bosecosystemen in relatie tot de verwevenheid van biodiversiteit en klimaatcrises. Het is vanuit deze context dat ik intensief samenwerk met Comité Schone Lucht die ook deze verbinding expliciet zoekt en met succes heeft verwezenlijkt is om vele natuurgroepen en wetenschappers om de stem van het bos en de biodiversiteit kracht bij te zetten in een wereld die haar geluid bijna is vergeten. “
1. Wie is Comité Schone Lucht (CSL)?
Comite Schone Lucht (CSL), opgericht in 2018, is een onafhankelijke stichting bestaande uit 10 personen die, ism wetenschappers en natuur NGO’s in binnen en buitenland, zich inzet voor bescherming, herstel en uitbreiding van bos en biodiversiteit en de verbetering van luchtkwaliteit in NL, EU en daarbuiten. Ontstaan vanuit grassroots in Amsterdam heeft de stichting zich ontwikkeld tot een van de leidende stemmen in het Nederlandse maatschappelijke debat over biomassa ina en het belang van bos, biodiversiteit en luchtkwaliteit in het bijzonder incl de schadelijke effecten van de biomassa-industrie op het welzijn van mens, dier en natuur.
1. Belangrijkste Overwinning CSL van afgelopen jaar (2024)
Op 16 oktober 2024 maakte Vattenfall bekend dat zij definitief stopt met bouw NL grootste biomassacentrale. Door 6-jarige campagne CSL trekt Vattenfall op 27 februari 2025 ook natuurvergunning in; 2. Nederlandse Kaalkap verboden. Op 20 december 2024 besluit Rechtbank Gelderland het beroep van CSL, ism 6 andere natuuractiegroepen, tegen opname van kaalkap in Gedragscode Soortenbescherming Bosbeheer gegrond te verklaren. Het beroep was aangespannen tegen Ministerie LVVN; 3. Publicaties. In de per. mei 2024-april 2025 verschijnen 12 onderzoeken naast diverse mediaoptredens van CSL in pers en media. Daarnaast produceert CSL twee documentaires: ”Biomassa – Klimaatoplossing of ecologisch drama” en “Catching Smoke” (ruim 1.4 miljoen keer bekeken op X) naast 35 opiniestukken in landelijke kranten, tijdschriften & wekelijkse nieuwsbrieven; 4. Politiek. Door campagne CSL wordt ‘biomassa voor energie’ opgenomen in hoofdlijnenakkoord (mei 2024) & regeerprogramma (sept 2024), CSL ondersteunt daarnaast 1e & 2e Kamerleden bij moties & kamervragen, met als resultaat oa.: 11 juni 2024 aangenomen motie TK: biomassa niet langer classificeren als duurzame energie; 2 juli 2024 parlementaire vragen mbt ‘Status SDE++ 2024 en resultaten SDE++ 2023′ en implementatie REDIII. Debat TK, 5 juni as 2025 staat rapport CSL “‘Wiser with Wood” bovenaan politieke agenda.
Houtige biomassa wordt nog steeds ingezet voor energie en vormt daarmee de grootste bron van ‘hernieuwbare energie’. Bosbiomassa draagt met 35% bij aan het bruto eindverbruik in 2023 in NL en 60% in EU. De minister KGG, Sophie Hermans, stuurde in april 2025 het Klimaatplan 2025-2035 en de routekaart koolstofverwijdering naar de makers. Nu de CO2-uitstoot in NL niet omlaag gaat, itt Europa, wordt door huidige kabinet fors ingezet op BECCS (biomassaverbranding met CO2opslag). In Brussel is het voornemen om BECCS op te nemen in de ETS en zo financieel mogelijk te maken. Hiermee wordt de biomassa-industrie in stand gehouden en ingezet op ruime verdubbeling in de komende 10 jaar. Maar hoe effectief is dit voor het klimaat en de natuur? Wat vergeten wordt, is het enorme verlies aan biodiversiteit en goed functionerende ecosystemen waar al het leven van afhankelijk is. In het licht van deze ontwikkelingen is het nog steeds van groot belang dat de campagne van CSL wordt voortgezet.
Als je burgers vraagt wat hun individuele invloed is op Natuur en Klimaat zullen de meesten waarschijnlijk zeggen: geen of minimale invloed. CSL wil graag deze voortrekkersrol (blijven) spelen door burgers en met name jongeren een stem te geven. Hierdoor kan de klimaatagenda van onderaf worden beïnvloed ipv door top-down politiek-industriële mechanismen. Juist omdat Schone Lucht lastig hanteerbaar en voorstelbaar te maken is in een handelingsperspectief, is het inspireren en mobiliseren van burgers vanuit een gedeelde noodzaak/ gevoel van urgentie, cruciaal. Door je hierbij niet alleen te focussen op het probleem maar ook op de oplossingen, kun je de stem van CSL versterken en hiermee bijdragen aan het realiseren van haar doelstelling: meer bos, biodiversiteit en schone lucht voor mens, dier en natuur.
Lees verder
1 “Over Ons’’:
https://comiteschonelucht.nl/over-ons/
2 “Jaaroverzicht 2024”;
https://comiteschonelucht.nl/wp-content/uploads/2025/07/250628-jaarverslag-CSL-2024.pdf
2. Belangrijkste doelstellingen
De stichting heeft ten doel:
a. de bescherming van natuur en milieu inclusief klimaat, biodiversiteit en volksgezondheid. Het hiervan afgeleide doel is in overeenstemming met het Verdrag betreffende de Europese unie, artikel 3, lid 3 een hoog niveau van bescherming en verbetering van de kwaliteit van het milieu en de natuur te bevorderen, door: – behoud, bescherming en verbetering van de kwaliteit van het milieu, van de natuur, van het klimaat, van het leefklimaat en van de gezondheid;
b. het nemen van maatregelen om lokale, regionale of mondiale milieu- , natuur en klimaatproblemen aan te pakken waarbij de focus primair op Nederland is gericht; het streven naar goede wettelijke regelingen met betrekking tot het leefmilieu van de mens, de kwaliteit van de natuur, klimaatbescherming en het bevorderen van de naleving ervan; het stoppen dan wel beperken van verdere teruggang van biodiversiteit in Europa, en in Nederland in het bijzonder; het bevorderen van een tijdige en juiste implementatie van voor het milieu, de natuur en het klimaat relevante Europese richtlijnen; behoedzaam en rationeel gebruik van natuurlijke hulpbronnen; het bevorderen van de toegang tot informatie, inspraak in de besluitvorming en toegang tot de rechter inzake milieuaangelegenheden om bij te dragen aan de bescherming van het recht van elke persoon van de huidige en toekomstige generaties om te leven in een milieu dat passend is voor zijn of haar gezondheid en welzijn;
Lees verder
1. “Statuten CSL”:
https://comiteschonelucht.nl/over-ons/documenten/
3. Wat heeft CSL bereikt? Track record (jaaroverzicht 2024)
• Samenwerking met ruim 110 NGO’s in NL en 181 in de EU;
• Publicaties < 75 opiniestukken in (inter)nationale media in periode 2018-heden
• Georganiseerd < 45 protestacties;
• Petities: < 30 000 ondertekenaars in Nederland, ruim 240 000 in de EU.
• Documentaires
1. “Houtkoorts” (Wood Fever): ruim 143 000 views.
2. “BECCS een oplossing voor klimaat of ecologische ramp?” 1.4 miljoen keer bekeken
3. “Catching Smoke” 2 miljoen keer bekeken
Zie verder
Jaarverslag en beleidsplan vind je als PDF op de “Documenten”‑pagina. Comite Schone Lucht
4. Wie zit in het bestuur?
De bestuurssamenstelling (namen) staat vermeld in de statuten, die beschikbaar zijn via de “Onze statuten”– CSL ook onderdeel van de ANBI-informatie. Specificaties van bestuurders in de statuten zelf. Comite Schone Lucht
5. Waarom is CSL belangrijk en waarin blinkt ze uit?
CSL is een van de leidende stemmen en voortrekker in Nederland en Europa mbt het agenderen en blootleggen van de schadelijke impact van biomassaverbranding, een onderwerp dat door grotere milieu-organisaties lange tijd vermeden werd ivm ondertekening van duurzaamheidsconvenant met de industrie. CSL slaagt erin publieke bewustwording, wetenschappelijk inzicht en politiek verzet te combineren, waardoor de betekenis van biomassa (niet langer een klimaatoplossing maar een probleem) is verandert. Hun kracht: grassroots‑achtergrond, wetenschappelijke onderbouwing en strategische coalitievorming. Comite Schone Lucht+1
6. Waarvoor heeft CSL fondsen nodig?
• Het financieren van lopende campagnes tegen biomassaverbranding.
• Producing rapporten, documentaires & opiniestukken.
• Organiseren van acties, petities, media-optredens.
• Ondersteuning van juridische procedures
Zie vaste kosten: beheer, communicatie, onderzoek, samenwerking met wetenschappers.
• Donaties en crowdfunding via donatiepagina (ANBI status).
🔗 Belangrijke links
- Statuten & beleidsplannen + jaarverslag: te vinden via [“Documenten”‑pagina van CSL] comite schone luchtComite Schone LuchtComite Schone LuchtComite Schone Lucht+2Comite Schone Lucht+2comite schone lucht+2
- Donatiepagina en uitleg ANBI-status: [doneren.comiteschonelucht.nl] OneWorld+7comite schone lucht+7Comite Schone Lucht+7
CSL strijdt specifiek tegen biomassaverbranding als vorm van gesubsidieerde hernieuwbare energie. Belangrijkste bezwaren zijn: 1. Luchtverontreiniging door extra uitstoot van stikstof, CO2 (hoger dan kolen), fijnstof e.a. zorgwekkende stoffen; 2 Natuurvernietiging en afname (bedreigde) dieren door sterk toegenomen bos- en kaalkap in EU&daarbuiten VS; 3. Ontmoediging verduurzaming (fossiele) industrie. Door ingezette duurzaamheidssubsidies SDE (16 miljard op EU niveau) voor biomassa wordt industrie niet gestimuleerd op zoek te gaan naar echte duurzame vormen van energie en niet structureel en substantieel ingezet op energiebesparing, elektrificatie, hergebruik en recycling.
Ze doet dit door non-stop te functioneren als intermediair tussen politiek, (bosbouw&energie) sector en wetenschap en op ludieke wijze actuele ontwikkelingen te vertalen naar de samenleving via A. (social) media optredens; B lokale, regionale en (inter)nationale acties; C petities; D opiniestukken; E (praktijk)reportages en documentaires met als doel kennis&bewustzijn te vergroten mbt noodzaak vermindering uitstoot, luchtverontreiniging en natuurvernietiging en daarmee bewoners te mobiliseren maatschappelijk en politiek actief te zijn. CSL is ontstaan vanuit grassroots en werd in 2018 opgericht door bewoners uit IJburg in protest tegen de geplande biomassacentrale van Vattenfall (Diemen). Binnen 6 maanden was zij regionaal en (inter)nationaal actief door actieve samenwerking met bewonersgroepen, NGO’s en wetenschappers. Vandaag de dag is CSL uitgegroeid tot het gezicht van NL en een van de leidende stemmen in Europa m.b.t. de campagne voor schone lucht en behoud van bossen en biodiversiteit.
Informatie ANBI status
Naam van de instelling: Comité Schone Lucht
RSIN nummer: 860550783
Contactgegevens van de instelling: contact@comiteschonelucht.nl, (+31)0641514330.
Doelstelling van de instelling (zie tevens beleidsplan):
1. Het doel van de stichting is om van de primaire levensbehoefte aan schone lucht een grondrecht te maken.
2. De stichting heeft ook tot doel het verrichten van alle verdere handelingen, die met het hiervoor genoemde doel in de ruimste zin verband houden of daarvoor bevorderlijk zijn.
3. De Stichting tracht haar doel onder meer te verwezenlijken door samen te werken met andere actiegroepen en organisaties door middel van publieksvriendelijke acties en campagnes, informatie-voorziening, distributie- en lobbyactiviteiten.
De huidige campagne van de Stichting is gericht op het stoppen van biomassaverbranding voor energieopwekking.
Hoofdlijnen van beleidsplan (zie tevens beleidsplan):
CSL fungeert non-stop als intermediair tussen de politiek, de (bosbouw & energie) sector en de wetenschap, en vertaalt actuele ontwikkelingen met betrekking tot verbetering van de luchtkwaliteit en het stoppen van biomassaverbranding in het bijzonder op een aansprekende manier naar de samenleving via:
a. (sociale) media optredens;
b. lokale, regionale en (inter)nationale acties;
c. petities. Verzoek- en bezwaarschriften. Brieven aan Nederlandse en Europese politiek;
d. opiniestukken in de media en persberichten;
e. (praktijk)reportages en documentaires.
Met als doel de kennis en het bewustzijn te vergroten over de noodzaak om emissies, luchtvervuiling en natuurvernietiging terug te dringen en daarmee bewoners te mobiliseren om sociaal en politiek actief te zijn.
Bestuur
Comité Schone Lucht heeft een voltallig onbezoldigd bestuur.
Voorzitter: Fenna Swart.
Secretaris/ penningmeester: Maarten Visschers.
Algemeen bestuurslid: Joseph Scorsello.
Uitgeoefende activiteiten en financiele verantwoording
ANBI status Stichting Comité Schone Lucht
Stichting Comite Schone Lucht heeft ANBI status.
Uw gift wordt enorm gewaardeerd! Dankzij donaties kunnen we in actie komen. We zetten ons in voor schone lucht, bossen en biodiversiteit, zodat onze kinderen ook op een leefbare aarde kunnen leven. Vindt u Schone Lucht en een gezonde leefomgeving voor mens, dier en natuur ook belangrijk? Dan kunt u hier doneren.
Stichting Comité Schone Lucht is door de Belastingdienst aangemerkt als ANBI. De ANBI status is toegekend met ingang van 1 januari 2023. U kunt op deze pagina van de Belastingdienst onze ANBI status verifiëren. U vult dan in het bovenste invulveld ‘Stichting Comite Schone Lucht’ in en drukt op de knop ‘Toon Resultaten’. Dan ziet u onze Stichting opkomen.
Fiscaal nummer of RSIN van Comité Schone Lucht: 860550783. Dit betekent dat Stichting Comité Schone Lucht geen schenk- en/of erfbelasting hoeft te betalen over de ontvangen schenkingen en erfenissen. Bovendien zijn giften aan onze Stichting aftrekbaar. U kunt uw belastingvoordeel met een eenvoudig hulpmiddel hier berekenen. Verder informatie zoals statuten, beleidsplan en jaarverslagen vindt u hier.