De Nederlandse Klimaatminister Sophie Hermans wil fors inzetten op zogenaamde ‘CO2-afvang en opslag’ bij biomassacentrales. Dit onder het motto van ‘duurzame CO2-verwijdering’. Hiervoor heeft het kabinet nieuwe stimuleringssubsidies (SDE) opengezet. Het aandeel houtige biomassaverbranding in de hernieuwbare energiemix lag in 2023 al op 35-40 procent. Zon en wind worden genoemd, biomassa wordt vaak voor het gemak weggelaten. Onterecht, blijkt opnieuw. In deze nieuwe, korte film ‘Catching Smoke’(2 min) die binnen een week ruim 1.4 miljoen keer is bekeken, legt Comité Schone Lucht niet alleen uit waarom dit een absurd idee is, ook gaan zij in op de oplossing. Daarnaast komen burgers aan het woord over de klimaatplannen van dit kabinet.

https://x.com/fenokkio/status/1918265231329157583

Ingrote stappen snel thuis

De Klimaatminister Hermans geeft aan in het Klimaatplan 2025-2035 en de Routekaart CO2-verwijdering vaart te willen maken met BECCS, biomassaverbranding met CO2-afvang en opslag. De minister ziet BECCS als een vorm van CO2-verwijdering. Dit terwijl de internationale wetenschap zoals IPCC en EASAC duidelijk heeft gemaakt dat BECCS averechts werkt; het verwijdert geen CO2 en is destructief voor bos en biodiversiteit. De burger betaalt dit met belastinggeld. De film ‘Catching Smoke’ is via social media viraal gegaan. In de komende maand staat BECCS, tijdens drie debatten in de Tweede Kamer, prominent geagendeerd.

Het klimaatplan laat een diepe kloof zien tussen de klimatologen (IPCC) enerzijds, en de ecologen en natuurmaatschappelijke organisaties anderzijds. Maar hoe valide is een Klimaatplan dat is vormgegeven door klimaat-, energie- en bedrijfskundigen maar waar het ecologische perspectief ontbreekt? —Fenna Swart, directeur Comité Schone Lucht

Achtergrond

Verhoging koolstofconcentratie en opwarming

Het IPCC heeft duidelijk gemaakt dat we de koolstofuitstoot onmiddellijk en drastisch moeten verminderen om de ergste gevolgen van klimaatverandering te voorkomen. De inzet van biomassa-energiecentrales met BECCS op wereldwijde schaal zal het tegenovergestelde effect hebben. Een brief, ondertekend door bijna 800 wetenschappers, waaronder ontvangers van de Amerikaanse National Medal of Science en hoofdauteurs van meerdere IPCC-rapporten, legt uit dat “het gebruik van doelbewust gekapt hout voor verbranding de koolstofconcentratie in de atmosfeer en de opwarming ervan decennia tot eeuwen zal verhogen.” Het verbranden van biomassa voor elektriciteit levert ongeveer 20 procent meer koolstof uitstoot dan steenkool en twee keer zoveel als aardgas per geproduceerde eenheid elektriciteit. Ook wordt (ultra)fijnstof en stikstof uitgestoten1.

Groot deel CO2-emissies bij BECCS niet afgevangen

BECCS kan het overgrote deel van de koolstof die vrijkomt bij boskap (bodemoxydatie), productie van houtpellets en overzees transport, voordat de houtpellets een energiecentrale bereiken, niet afvangen. Bovendien is er voor afvangen en opslaan van CO2 bij een elektriciteitscentrale energie nodig die ook niet wordt afgevangen. Een rapport van NRDC (2021)2 laat zien dat de CO2-verliezen over de gehele ‘BECCS-keten’ (van boskap tot en met CO2-opslag) zo groot zijn dat er per saldo geen koolstofverwijdering bij BECCS plaatsvindt. BECCS werkt daardoor juist averechts. Ook een brief van ruim 80 wetenschappers legt duidelijk uit dat BECCS geen klimaatoplossing is3.

BECCS desastreus voor bossen

Voor BECCS is zeer veel boskap nodig. Daarbij worden biodiverse bossen vervangen door eenzijdige boomplantages, als herplant überhaupt plaatsvindt. Bovendien duurt het nog tientallen jaren voordat nieuwe bomen de koolstof hebben opgeslagen die in zeer korte tijd vrijkomt bij verbranding. Mocht energiebedrijf RWE haar twee Nederlandse kolencentrales Amer en Eemshaven volledig op houtige biomassa willen stoken in de vorm van BECCS, dan is daar jaarlijks maar liefst 7.5 miljoen ton hout voor nodig. Het dubbele van de import aan biomassa die op dit moment maximaal mag worden gestookt in alle Nederlandse kolencentrales. Bij gebruik van Nederlands bos, zou ons bos in 5 jaar zijn kaalgekapt.

  1. https://www.rvo.nl/sites/default/files/2024-02/Nederlandse-energiedragerlijst-versie-januari-2024.pdf ↩︎
  2. https://www.nrdc.org/sites/default/files/bad-biomass-bet-beccs-ib.pdf ↩︎
  3. https://sites.tufts.edu/gdae/files/2021/07/A-Statement-by-Scientists-on-BECCS-FINAL-for-Submission-with-signatures.pdf – dd 26 februari 2021. ↩︎