Het jaar begon direct al onrustig met formatiegesprekken en een motie over biomassagestookte kolencentrales met koolstofafvang (BECCS) die helaas werd verworpen. Dit jaar, in 2024, gaan in landen waar bij elkaar opgeteld meer dan de helft van de wereldbevolking woont, kiezers naar de stembus. Maar dat betekent niet dat de wereld democratischer is dan ooit.

Dit verkiezingsjaar in Europa maar ook o.a. in de VS en Rusland zal van groot belang zijn voor de toekomst van de democratie wereldwijd. Hierover en over de effecten hiervan op ons klimaat, luchtkwaliteit, bossen en biodiversiteit, maken mensen zich zorgen.  De uitkomsten van de verkiezingen en de nieuw te vormen regering, ook in Nederland gaat namelijk ook over onafhankelijke journalistiek en rechtspraak, vrijheid voor maatschappelijke organisaties, burger-, natuur- en dierenrechten. Laten we wakker blijven.

egen deze achtergrond zal Comité Schone Lucht zich onverminderd inzetten voor schone lucht en tegen de biomassa-industrie. We doen dit, in lijn met voorgaande jaren, door middel van onderzoek, publicaties, samenwerking met wetenschappers, natuur- en bosbeschermingsorganisaties in binnen- en buitenland en een voortdurende proactieve monitoring van de ontwikkelingen in de industrie en politiek.

In deze nieuwsbrief vindt u een overzicht van het werk van de afgelopen maand, achtereenvolgens:

A. Nieuw persstatement met onze reactie op het verwerpen van de BECCS motie:

“Comité Schone Lucht zwaar teleurgesteld met verwerpen biomassamoties: ‘Geen klimaatknollen voor citroenen meer’ – volgens Comité Schone Lucht is het betreurenswaardig dat de Tweede Kamer vandaag, ondanks hun verkiezingsprogramma’s, het niet in meerderheid heeft aangedurfd, biomassaverbranding en BECCS als oneigenlijke klimaatmaatregel af te wijzen.

BECCS is een onbewezen techniek, zeer duur, stoot juist meer CO2 uit en vaagt bossen weg door de enorme hoeveeheid hout die nodig is om onze kolencentrales te vullen. Onze bossen, biodiversiteit en luchtkwaliteit moeten beschermd worden tegen biomassaverbranding. Hout dient alleen hoogwaardig te worden toegepast en niet te worden verbrand, conform het SER advies uit 2020. In het verlengde van de onmiddellijke subsidiestop op alle nieuwe biomassasubsidies vorig jaar door minister Jetten, was de verwachting hoog bij natuurorganisaties in binnen- en buitenland (EU, VS en VK) waar dezelfde controversiële discussie op de politieke agenda staat. Nederland, dat nog steeds in de top 3 staat van ’s werelds grootste subsidiegevers en biomassastokers, had vandaag de kans om hiermee op de troepen vooruit te lopen en hiermee de toon te zetten. Maar de strijd is nog niet verloren. Samen met burgers, wetenschap en binnen- en buitenlandse bosbeschermingsorganisaties gaan wij door totdat deze wanpraktijk gestopt wordt.

Lees onze hele reactie in deze nieuwsbrief.

B. Fenna Swart, voorzitter van Comité Schone Lucht, reageert op de cijfers over houtstook in het NOS Radio 1 Journaal.

Volgens het CBS telt ons land meer dan een miljoen huishoudens, met een open haard of houtkachel. Een derde van die groep gaf vorig jaar aan meer te hebben gestookt dan voorheen, vanwege de hoge gasprijs. Er is ook een groep die mínder stookt, deels omdat de haard slecht zou zijn voor het milieu. Volgens CSL spelen de hoge energierekening en gasprijzen zeker een grote rol bij de stijging van het aantal houtkachels. Maar we moeten niet vergeten dat houtstook daarnaast ook door velen wordt geassocieerd met gezelligheid. Maar die gezelligheid heeft wel een hoge prijs. Namelijk onze gezondheid.

Bij houtstook komen veel chemische stoffen vrij. Bijvoorbeeld fijnstof, ultrafijnstof, koolmonoxide, verschillende vluchtige organische stoffen en PAKs ( de zgn Poly-cyclische Aromatische Koolwaterstoffen ). Deze stoffen zijn zeer schadelijk voor de gezondheid van niet alleen mens, maar ook dier en natuur. En ultrafijnstof. Dit zijn piepkleine roetdeeltjes waarvoor geen filters zijn. Deze deeltjes dringen door tot ver in onze longen en daardoor ook in ons bloedvatenstelsel. Daarnaast komt bij houtverbranding stikstof en CO2 vrij. Veel meer nog dan bij gas en zelfs steenkool.

Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat houtrook leidt tot gezondheidsklachten. Inademen van houtrook kan leiden tot kortademigheid en extra medicijngebruik. Maar ook in internationale onderzoeken zijn gezondheidseffecten gevonden bij volwassenen en kinderen. Voorbeelden zijn COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease (chronische bronchitis of longemfyseem) ), slechtere longfunctie, longontsteking, longkanker, oorontsteking bij kinderen en een lager geboortegewicht. Maar wat hierbij nog weleens vergeten wordt. Naast particuliere houtstook hebben we ook te maken met industriële houtstook. Hoewel minister Jetten in 2022 nog een onmiddellijke stop heeft afgekondigd op nieuwe biomassaprojecten wordt op dit moment nog steeds in de huidige kolencentrales 3.5 miljoen ton hout bijgestookt op jaarbasis. En als RWE de grootste energiegigant in Nederland zijn zin krijgt met de ombouw van de huidige kolenscentrales naar 100% biomassa met CO2-afvang en -opslag (BECCS), wordt deze absurde hoeveelheid verhoogd naar 7.5 miljoen op jaarbasis.

Beluister het interview hieronder in de nieuwsbrief.

C. Comité Schone Lucht doet mee aan het Manifest voor Bereikbaarheid

Met dit Manifest voor Bereikbaarheid roepen 29 organisaties de politiek op ervoor te zorgen dat iedereen in Nederland toegang heeft tot voorzieningen dicht bij huis en tot flexibele, toegankelijke en gezonde manieren om die voorzieningen te bereiken. Dit zorgt voor levendige dorpen en steden. Voor eerlijke kansen op onderwijs en banen. Voor veiliger verkeer en voor gezondere lucht.

Bekijk het manifest met aanbevelingen.

D. Ten slotte, voor deze editie, roept Comité Schone Lucht in haar nieuwe publicatie: “Vuurwerk; voldongen feit of verontrustend vertoon van ego” op om dierenleed en natuurschade te voorkomen. Niet langer toe te juichen.

Vuurwerk is een vast onderdeel geworden van de jaarwisseling over de hele wereld. Maar is het ook een traditie waaraan, koste wat kost, niet getornd mag worden?  Het menselijke verlangen om de nachtelijke stilte op te schrikken met explosies duurt voort, ondanks de ernstige gevolgen die dit heeft voor andere soorten en onze gedeelde, natuurlijke omgeving (om nog maar te zwijgen van de kosten). Angst is niet iets om te vieren maar vraagt om compassie en minimaal een heroverweging van beleid.

Lees het hele artikel.

E. Ten slotte, Stichting Comité Schone Lucht heeft sinds eind vorig jaar een ANBI status.

Dit betekent dat Stichting Comité Schone Lucht geen schenk- en/of erfbelasting hoeft te betalen over de ontvangen schenkingen en erfenissen. Bovendien zijn giften aan onze Stichting aftrekbaar. U kunt uw belastingvoordeel met een eenvoudig hulpmiddel berekenen op onze site.

Uw gift wordt enorm gewaardeerd! Dankzij donaties kunnen we in actie komen. We zetten ons in voor schone lucht, bossen en biodiversiteit, zodat onze kinderen ook op een leefbare aarde kunnen leven. Vindt u Schone Lucht en een gezonde leefomgeving voor mens, dier en natuur ook belangrijk?

Dan kunt u hier doneren