De Milieucommissie van het Europees Parlement (Commissie ENVI) heeft op 16 mei gestemd vóór het verminderen van biomassasubsidies ‘door verbranding van bomen en andere bosbiomassa’1De stemming over de wijziging betrof 45+ voor, 36 tegen en 6 onthoudingen.. Ook het meetellen van biomassaverbranding voor Europese en nationale doelstellingen voor hernieuwbare energie wil de Commissie ENVI beperken. Hoewel biomassasubsidies voor een deel worden afgeschaft, blijven er bepaalde uitzonderingen. De stemming is een positieve stap in richting van herstel van bossen voor klimaat en natuur. Comité Schone Lucht CSL en de Internationale Coalitie tegen Biomassa ICB, verwelkomen de uitkomst voorzichtig als belangrijke stap op weg naar een Europese klimaatbeleid zonder biomassaverbranding maar waarschuwt voor mazen in de wet.

Het is goed om te zien dat de milieucommissie de biomassaproblemen onderkent, in lijn met het besluit van de Nederlandse regering vorige maand om biomassasubsidies voor lage temperatuurverwarming per
direct te schrappen. Maar het heeft geen zin om te praten over het herstellen van bossen voor klimaat en natuur en klimaatinspanningen te starten zoals het planten van drie miljard bomen in Europa, en tegelijkertijd bedrijven te blijven subsidiëren om bossen te kappen en verbranden voor brandstof. Er zijn nog aanzienlijke mazen in de wet die het Europees Parlement moet dichten tijdens de plenaire stemming in september. Anders komt van de uitvoering en naleving niet veel terecht ten koste van de bossen zoals we nu ook al zien. De wetenschap is duidelijk over het feit dat het verbranden van hout de uitstoot verhoogt en bossen vernietigt. Luister daarnaar. — Fenna Swart, Comité Schone Lucht

Het definitieve besluit over de hervormingen van de RED zal naar verwachting in september in het Europees parlement worden genomen. Het is dan onderdeel van het bredere “Fit for 55”-klimaatpakket. In december 2022 zal naar verwachting de algehele besluitvorming over de RED zijn afgerond .

Contact
Fenna Swart, +31 (0)6 415 14 330, voorzitter Comité Schone Lucht
Maarten Visschers, +31 (0)6 344 28 154 | Comité Schone Lucht, https://comiteschonelucht.nl/

1 Achtergrond
Alleen secundaire houtige biomassa in aanmerking voor subsidie
De amendementen die door de ENVI-commissie zijn aangenomen, definiëren primaire en secundaire houtachtige biomassa, en stellen beperkingen aan het in aanmerking komen van primaire houtige biomassa voor subsidies voor hernieuwbare energie. Volgens de overeenkomst blijft secundaire houtige biomassa meetellen voor de EU-doelstellingen voor hernieuwbare energie en komt verbranding ervan in aanmerking voor subsidies. Daarbij dient secundaire biomassa eerst hoogwaardig te worden toegepast (cascaderingsprincipe).

Belangrijke wijzigingen

  1. Opnemen van een definitie voor primaire houtige biomassa
    Voor het eerst is aan de RED een definitie toegevoegd voor primaire houtige biomassa (PHB). Dat wil zeggen biomassa die rechtstreeks uit bossen wordt gewonnen. De definitie omvat echter vrijstellingen voor bossen die zijn aangetast door branden, plagen en ziekten. Daardoor blijven er aanzienlijke potentiële mazen voor het gebruik van PHB.
  2. Niet langer meetellen van primaire houtige biomassa, met een aantal uitzonderingen PHB zal niet langer meetellen voor de doelstellingen voor hernieuwbare energie van de lidstaten, met een aantal uitzonderingen: bio-energie geproduceerd in installaties met een warmte-input van minder dan 7,5 MW, installaties met BECCS-technologie en installaties met alleen elektriciteit van minder dan 20 MW in de zogenoemde overgangsgebieden

Waarschuwing wetenschappers EU Commissie
Wetenschappers van het wetenschappelijk bureau (Joint Research Center, JRC) van de Europese Commissie hebben gewaarschuwd dat de verbranding van biomassa meer CO2 per eenheid energie uitstoot dan steenkool2forestdefenders.eu/biomass-plant-co2-emissions-an-explanation, en de koolstofconcentratie in de atmosfeer verhoogt gedurende de periode die juist bepalend is om klimaatverandering te stoppen. Het kappen en verbranden van bossen stoot snel CO2 uit, terwijl het bos slechts langzaam aangroeit. Ongeveer de helft van het hout dat in de EU wordt verbrand is “primaire houtachtige biomassa”3forestdefenders.eu/wp-content/uploads/2022/04/FDA-Future-on-Fire-April-5-2022_final.pdf. Dat betekent dat de biomassa rechtstreeks afkomstig is uit bossen. De andere helft is secundaire houtachtige biomassa. Daar onder vallen houtresten van houtzagerijen zoals zaagsel en houtafval na gebruik (bijvoorbeeld sloophout uit de bouw).

Toename boskap voor brandstof
NGO’s voeren al lang campagne om bosbiomassa niet meer in aanmerking te laten komen als hernieuwbare energie. De campagne is gestart toen het EU-beleid is begonnen de CO2 -opname door bossen te verrekenen met EU-doelstellingen voor de vermindering van broeikasgassen4www.pfpi.net/wp-content/uploads/2021/11/PFPI-EU-Land-Sink-Target-report-Nov-23-2021.pdf. Daarbij is een doel gesteld om de CO2 -opslag van bossen te vergroten. Belangrijke vraag is of dat compenseren van de CO2-emissie met de koolstofvastlegging door bossen überhaupt lukt. Dat is een zeer onzekere maatregel. Met behulp van satellietgegevens identificeerden wetenschappers van het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek van de Europese Commissie een grote toename van boskap, inclusief kaalkap, die grotendeels lijkt te worden veroorzaakt door boskap voor brandstof.

Industrielobby vervanging Russisch gas door biomassaverbranding
De kwestie van bosbiomassa is recentelijk ook aan de orde gesteld, aangezien de biomassa-industrie stelt dat het verbranden van meer boshout Russische fossiele brandstoffen zou kunnen helpen vervangen. Terwijl bosbiomassa momenteel ongeveer 3% van de totale energie van de EU levert5forestdefenders.eu/wp-content/uploads/2021/03/JRC-study-biomass-study-overview_final.pdf, op voorwaarde dat hiervoor al ongeveer de helft van het hout uit de bossen van de EU moet worden verbrand. Om ongeveer 10% van de Russische fossiele brandstoffen die in de EU worden geïmporteerd te vervangen, zou de houtverbranding met ongeveer 60% moeten worden verhoogd6forestdefenders.eu/replacing-just-10-of-russian-fossil-fuels-with-wood-will-obliterate-even-more- forests/. NGO’s wijzen het voorstel van de biomassa-industrie resoluut af7www.fern.org/publications-insight/keeping-bioenergy-out-of-repower-eu-2510.

2 Reacties andere Europese NGO’s
Portugal – Brandvrijstelling als argument voor biomassaverbranding
Nuno Forner, beleidsmedewerker bij NGO Zero (Portugal): “Hier in Portugal is dit scenario een rechtvaardiging voor het gebruik van hele stammen voor elektriciteitsproductie door biomassaverbranding en voor de productie van houtpellets. Terwijl dit hout naar de industrie dient te worden gestuurd voor de productie van houtproducten met toegevoegde waarde die koolstof gedurende meerdere decennia vasthouden.”

Zweden – Secundaire biomassa krijgt nog steeds subsidie
De NGO’s maken zich zorgen over de hoeveelheid hout die nog zou worden verbrand onder de overeenkomst. Lina Burnelius, Protect the Forest Sweden: “We zijn bang dat deze halve stap zal worden gevierd als een soort overwinning, terwijl in werkelijkheid meer dan de helft van de verbrande biomassa volgens dit voorstel nog steeds subsidies krijgt”

Polen -Energietransitiegebieden als Polen
Augustyn Mikos, coördinator van boscampagnes bij Association Workshop for All Beings (Polen): “In Polen zien we al onze kostbare oerbossen gekapt voor brandstof. EU-beleid dient ervoor te zorgen dat hout veel minder in aanmerking komt voor subsidies voor hernieuwbare energie. Hoewel mazen in de wet er nog steeds voor kunnen zorgen dat hout steenkool vervangt in energietransitiegebieden zoals Polen.”

Finland – Geen valse klimaatoplossingen
Sommer Ackerman (Finland), een activist van Europe Beyond Burning, een campagne van Fridays For Future “Hoewel dit een kleine stap in de goede richting is, hebben we een enorme sprong nodig. Zonder grote sprong zal er nog steeds veel CO2-uitstoot door biomassaverbranding worden geproduceerd”