BRUSSEL | STRAATSBURG | Vandaag en morgen (14 sept. 2022) komt Europees Parlement bijeen om te stemmen over wijzigingen in de EU-Richtlijn voor hernieuwbare energie (RED). Een cruciale fase in het biomassadebat, die het lot zal bepalen van Europa’s laatste natuurlijke bossen, biodiversiteit en luchtkwaliteit. Houtverbranding voor energie, zoals gebeurt in biomassacentrales, zou het Russische gas kunnen vervangen aldus Eurocommissaris Klimaat, Frans Timmermans. Maar voor vervanging van 10% Russisch gas hebben we 60% meer biomassa nodig (boskap en verbranding)1forestdefenders.eu/replacing-just-10-of-russian-fossil-fuels-with-wood-will-obliterate-even-more-forests. Is dit de gewenste koers? Europees parlement is nu aan zet, aldus Comité Schone Lucht.

Jetten stopte biomassa in NL, wat doet het EU Parlement?
De uitstoot van kooldioxide door de verbranding van houtachtige biomassa in de EU bedraagt momenteel meer dan 400 miljoen ton per jaar. Toch kent het huidige, officiële EU-beleid biomassa een waarde van ‘nul’-uitstoot toe. Minister Rob Jetten besloot afgelopen voorjaar, mede na de petitieoverhandiging met een oproep namens meer dan driehonderduizend Nederlanders en Europeanen, tot onmiddellijke stopzetting van nieuwe biomassasubsidies. Hoewel deze stap grotendeels symbolisch van waarde was2Grote bulk van de subsidies betreft de bestaande en doorlopende biomassacontracten. betekende dit wel een eerste erkenning vanuit regeringszijde dat biomassaverbranding niet duurzaam en niet hernieuwbaar is. De centrale vraag is dus volgens Comite Schone Lucht ‘of Brussel Nederland zal volgen of doorgaat met het subsidiëren en promoten van een technologie voor hernieuwbare energie die de CO2-uitstoot en daarmee klimaatverandering verergert’.

Contact
Comité Schone Lucht
Fenna Swart, voorzitter CSL | + 31 6 415 14 330
Maarten Visschers | +31 6 344 281 54

Natuur en bosbeschermings-NGO’s, zoals het Nederlandse Comité Schone Lucht (CSL) in samenwerking met de International Coalition against Burning Biomass (ICBB), voeren al jaren campagne, via acties en juridische procedures, om te voorkomen dat regeringen het verbranden van hout meetellen als ‘hernieuwbare energie’ voor hun klimaatdoelstellingen. Zo vestigde ze ook de aandacht op het feit dat “duurzaam” oogsten zoals gesteld in de gepresenteerde ‘duurzaamheidscriteria’ afgelopen jaar door de EU commissie, ervoor moet zorgen dat ‘het oogstniveau onder de groeisnelheid van het bos blijft’. Maar in de praktijk blijkt dit bij lange na niet voldoende om de klimaatverandering en het biodiversiteitsverlies te beperken. Met de bossen is het slecht gesteld. Hoewel het bosareaal in kwantiteit toeneemt, neemt de kwaliteit drastisch af. Natuurlijke bossen en oerbossen verdwijnen en slechts 15% van de Europese bossen telt een goede biodiversiteit.

Context & achtergrond
Kernpunten zijn nu gericht op energiezekerheid en energieprijzen. Milieukwesties lijken hiermee opnieuw van ondergeschikt belang. Sommige Noordelijke lidstaten willen zelfs de klimaat- en biodiversiteits-wetten terugdraaien of opschorten. Dit terwijl alle EU-landen 10-40% van hun landoppervlak hebben aangewezen voor natuurbehoud in het kader van het Natura 2000-netwerk. Als ondertekenaar van het Verdrag van de Verenigde Naties inzake biologische diversiteit stelt de EU duidelijk dat haar Natura 2000-netwerk moet worden beschermd en bijdragen aan de wereldwijde doelstellingen ter bescherming van de biodiversiteit. Het belang van het Natura 2000-kader komt tot uiting in de verplichte implementatie van Natura 2000-gebieden en het bijbehorende wetgevingskader voor instandhouding – de Vogel- en Habitatrichtlijn – bij toetreding tot de EU. Biodiversiteitsbescherming is prioriteit op deze gronden en milieueffectbeoordelingen zijn vereist voor alle activiteiten die een negatief effect kunnen hebben op het ecosysteem. Helaas komt destructieve commerciële houtkap nog steeds voor in Natura 2000-beschermde gebieden in Europa.

In aanloop naar de plenaire stemming vandaag, stemde de Milieucommissie van het EU-Parlement afgelopen mei voor het eerst in om steun voor het verbranden van primaire houtachtige biomassa (hout rechtstreeks uit bossen) uit de RED te schrappen. In juli werd dit amendement door de Industriecommissie van de EU overgenomen. Dit amendement is een enorme stap in de goede richting om een einde te maken aan prikkels en subsidies voor het verbranden van alle vormen van houtachtige biomassa. Aanstaande woensdag 14 september zal blijken of hier uiteindelijk een meerderheid in het Europees Parlement is. Maar de Russische oorlog tegen Oekraïne heeft het energiedebat op zijn kop gezet.