Wat is een biomassacentrale
Een biomassacentrale is een installatie waarmee energie (elektriciteit en/ of warmte) uit biomassa wordt opgewekt. Zoals bijvoorbeeld door de verbranding van hout. In Nederland zijn er ongeveer 200 biomassacentrales die hout voor energieopwekking verbranden. Deze biomassacentrales variëren in capaciteit van 0.5 megawatt tot meer dan 50 megawatt. Een deel van de biomassacentrales staat op bedrijventerreinen, een ander deel vlakbij of pal in woonwijken. Met name de laatste groep van biomassacentrales levert veel maatschappelijk protest op omdat het probleem van biomassaverbranding voor burgers heel dichtbij komt. Er zijn een aantal voorbeelden van biomassacentrales die veel maatschappelijke onrust en protest opleveren of hebben opgeleverd. Deze halen of hebben vaak prominent het nieuws gehaald. Een aantal geplande biomassacentrales zijn door maatschappelijk protest en door juridische procedures niet gerealiseerd.
Voorbeelden van maatschappelijk protest tegen biomassacentrales
Enkele voorbeelden van biomassacentrales waarbij het maatschappelijk protest en juridische procedures uitgebreid de media hebben gehaald, zijn onder meer:
– de geplande biomassacentrale Diemen van energiebedrijf Vattenfall [1];
– biomassacentrale AEB (Amsterdam) [2];
– drie biomassacentrales van Warmtebedrijf Ede [3];
– biomassacentrales van Warmtebedrijf Amersfoort [4];
– biomassacentrale Eneco Utrecht [5].
– biomassacentrale Zwolle;
– biomassacentrale Veolia Arnhem;
– biomassacentrale Purmerend [6];
– biomassacentrales in provincie Groningen [7].
– bijstook van houtpellets in RWE kolencentrales Eemshaven [8] (Groningen) en Amer [9] (Noord-Brabant).
Houtverbranding geen hernieuwbare energie
Door de Europese unie wordt houtverbranding als hernieuwbare energie gedefinieerd (naast wind en zon ed). Ruim 60% van de hernieuwbare energie die in Nederland wordt geproduceerd, komt uit biomassa. Er bestaan echter grote bezwaren tegen het classificeren van hout als hernieuwbare energie. Veel wetenschappers hebben zich tegen deze classificatie geuit. Zij stellen dat houtverbranding de klimaatverandering en het verlies aan biodiversiteit juist versterkt [10]. Zij hebben de volgende bezwaren:
1. De CO2-uitstoot per opgewekte hoeveelheid energie bij houtverbranding is ca 10% hoger dan die van steenkool en tweemaal zo hoog als die bij gasstook [11]. Door nieuwe aanplant of regeneratie van gekapt bos (voor zover deze al plaatsvindt) wordt de bij verbranding uitgestoten CO2 pas na 50 tot 100 jaar weer vastgelegd. Dit weer vastleggen van de uitgestoten CO2 noemen we het inlossen van de CO2-schuld. Dit inlossen duurt ongeveer 50 tot 100 jaar. Dit past niet in de tijdspanne die voor de klimaatdoelen zijn gesteld: 55% CO2 reductie in 2030 en klimaatneutraal in 2050. Daarom kan houtverbranding niet als hernieuwbare energie worden gedefinieerd [12].
2. De houtwinning voor houtpellets voor energieopwekking vindt plaats door middel van systematische industriële boskap [13]. Als er herplant plaatsvindt, gebeurt dat in de vorm van monocultures (boomplantages). Dat betekent een groot verlies aan biodiversiteit en verlies aan bodemkoolstof. Ook dit is niet als hernieuwbaar te classificeren.
[1]
https://www.bnnvara.nl/joop/artikelen/werkelijke-strijd-speelt-zich-af-buiten-de-rechtszaal
https://comiteschonelucht.nl/hoger-beroep-gestart-tegen-vergunning-biomassacentrale-vattenfall/
https://comiteschonelucht.nl/biomassacentrale-vattenfall-omgevingsvergunning-ingetrokken/
https://comiteschonelucht.nl/biomassasubsidie-vattenval-beroep/
[2]
[3]
De onderzoeksjournalisten van Edese Vos schrijven doorgaans zeer kritische artikelen over de negatieve impact van de drie biomassacentrales van Warmtebedrijf Ede: https://edesevos.nl/motie-voor-meer-regie-op-warmtebedrijf-ede-lijkt-het-te-halen/
[4]
https://www.destadamersfoort.nl/lokaal/natuur-en-milieu/868974/amersfoortse-biomassacentrales-hebben-geen-natuurvergunning-voo#:~:text=In%20de%20wijk%20Schothorst%2DZuid,warmtenet%20met%20biomassacentrales%20als%20warmtebron.&text=MOB%20is%20van%20mening%20dat,hoger%20dan%20die%20van%20kolen Het warmtebedrijf Amersfoort is ahw een dependance van het Warmtebedrijf Ede.
[5]
De website Stadsverarming (nb zonder ‘w’ ; https://www.stadsverarming.nl/) besteed diverse artikelen aan de bezwaren mbt biomassaverbranding als warmtebron voor hetUtrechtse warmtenet: https://www.stadsverarming.nl/stadsverwarming-utrecht-niet-duurzaam/
https://nos.nl/regio/utrecht/artikel/82715-provincie-utrecht-wil-gebruik-biomassa-beperken
[6]
https://leefmilieu.nl/content/beroep-tegen-natuurvergunning-biomassacentrale-purmerend
[7]
https://www.rtvnoord.nl/nieuws/219011/vraagtekens-bij-komst-biomassacentrale-naast-revaliderende-longpatienten
https://www.rtvnoord.nl/nieuws/1014802/soap-rondom-biomassacentrales-oldambt-wordt-vervolgd-eigenaar-in-hoger-beroep
[8]
https://comiteschonelucht.nl/rwe-energiecentrale-eemshaven-volledig-op-biomassa-is-desastreus/
[9]
[10]
Brief dd 23 januari 2023 tegen biomassaverbranding van 550 wetenschappers aan wereldleiders:
https://www.documentcloud.org/documents/23741317-2023_scientist-letter-to-eu-2023-01-23 .
Brief dd 5 december 2022 (bij start Montreal Conferentie Biodiversiteit) tegen biomassaverbranding van 650 wetenschappers aan wereldleiders:
https://www.theguardian.com/environment/2022/dec/05/stop-burning-trees-scientists-world-leaders-cop15-age-of-extinction-aoe
[11]
https://www.rvo.nl/sites/default/files/2023-10/Nederlandse-energiedragerlijst-2023.pdf
[12]
https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1748-9326/aaac88/meta Not carbon neutral: Assessing the net emissions impact of residues burned for bioenergy. M. Booth, 2018. Environmental Research Letters.
Does replacing coal with wood lower CO2 emissions? Dynamic lifecycle analysis of wood bioenergy . https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1748-9326/aaa512 ; John D Sterman, Lori Siegel and Juliette N Rooney-Varga. Environmental Research Letters.
Publicaties EASAC: https://easac.eu/news/details/to-protect-the-climate-we-need-trees-to-grow-not-to-burn
https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/ffgc.2023.1297301/full
[13]
https://www.profundo.nl/en/projects/dutch-wood-pellet-imports
https://www.somo.nl/wood-pellet-damage/